پایگاه دانش پترو پایا پارس بستری جامع و تخصصی برای دسترسی به اطلاعات فنی، مقالات علمی، استانداردها و تحلیل‌های مرتبط با صنعت است. این پایگاه با هدف ارتقاء دانش فنی متخصصان، پژوهشگران و فعالان این حوزه راه‌اندازی شده و به‌روزرسانی مستمر منابع آن، امکان دسترسی سریع به داده‌های کاربردی و قابل استناد را فراهم می‌سازد.

سایر مقالات علمی

4 آزمون گریس برای استفاده در سیستم روانکاری مرکزی

در هنگام طراحی یک سیستم روانکاری مرکزی، کدام‌یک باید در اولویت قرار گیرد: سیستم یا انتخاب گریس؟بیشتر افراد کار را با طراحی سیستم آغاز می‌کنند و سپس به‌دنبال گریسی می‌گردند که با آن سازگار باشد. اما رویکرد صحیح‌تر این است که ابتدا گریسی انتخاب شود که نیازهای ماشین را به‌خوبی برآورده کند و سپس سیستم […]

آزمون نامحلول‌های پنتان و تولوئن

به‌تازگی یک نمونه روغن موتور جهت تعیین ریشه اصلی خرابی‌ای که منجر به گیرپاژ موتور شده بود، مورد آزمون قرار گرفت. بررسی اولیه نمونه نشان داد که روغن حالتی غلیظ و تقریباً ژل‌مانند پیدا کرده است. علل رایج افزایش غلظت روغن موتور شامل: اکسیداسیون شدید روغن، آلودگی با گلیکول، تخریب حرارتی، و آلودگی شدید دوده […]

یکپارچه‌سازی روانکارها به روش 5S

یکپارچه‌سازی روانکارها مزایای فراوانی در حوزه ایمنی، هزینه، انبارداری و بهره‌وری دارد؛ اما پیش‌نیاز آن، درک صحیح از کاربردها و نیازهای تجهیزات است… وقتی وارد یک داروخانه می‌شویم، با هزاران قلم کالا مواجه می‌شویم. برخی از آن‌ها عملکرد یکسانی دارند اما با نام‌ها و قیمت‌های مختلف عرضه می‌شوند و برخی دیگر محصولات تخصصی هستند که […]

0 تا 100 دمای نقطه ریزش روغن (Pour Point Temperature)

دمای نقطه ریزش (Pour Point Temperature) چیست؟ دمای نقطه ریزش، به کمترین دمایی گفته می‌شود که در آن، روغن ویژگی‌های سیالیت خود را از دست می‌دهد. این مقدار معمولاً در برگه اطلاعات محصول (PDS) ذکر می‌شود و در بخش ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی برگه اطلاعات ایمنی (SDS) نیز قابل مشاهده است. به طور دقیق‌تر، مقدار […]

آیا می توان از اسپری WD-40 به عنوان روانکار استفاده کرد؟

برای درک اینکه WD-40 چگونه ممکن است به‌عنوان روانکار عمل کند، ابتدا باید ترکیب شیمیایی آن را بررسی کنیم. در وب‌سایت WD-40، ترکیبات آن به عنوان «راز» معرفی شده، اما برگه اطلاعات ایمنی (MSDS) نشان می‌دهد که این محصول شامل 60 تا 70 درصد حلال‌های نفتی، 15 تا 25 درصد روغن پایه و 2 تا […]

روانکاری توپی چرخ خودرو و کامیون

در حالی که توجه زیادی به روانکارهای اصلی خودرو مانند روغن موتور و روغن گیربکس می‌شود، بسیاری از اجزای دیگر خودرو نیز وجود دارند که نیازهای روانکاری مشخص و اختصاصی دارند. یکی از این اجزا، مجموعه توپی چرخ است که در آن معمولاً از روانکارهای موسوم به روغن یا گریس مجموعه چرخ استفاده می‌شود. توپی […]

روانکارهای صنعت مواد غذایی

صنعت فرآوری مواد غذایی چالش‌های ویژه‌ای را پیش‌روی مهندسان فرمولاسیون روانکار، بازاریابان روانکار، مهندسان روانکاری در کارخانه‌ها و طراحان تجهیزات قرار می‌دهد. اگرچه ورود روانکار به مواد اولیه، محصولات نیمه‌ساخته یا محصول نهایی در هیچ صنعتی مطلوب نیست، اما پیامدهای آلودگی محصولات غذایی با روانکار بسیار شدیدتر و پرهزینه‌تر از سایر صنایع است. به همین […]

روغن کمپرسورهای گاز

کمپرسورهای گاز برای فشرده‌سازی انواع مختلفی از گازها و مخلوط‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. این گازها از گازهای بی‌اثر مانند هیدروژن، نیتروژن یا هلیوم گرفته تا گازهای واکنش‌پذیر مانند آمونیاک، کلر یا سولفید هیدروژن را شامل می‌شوند. در میان پرکاربردترین آنها می‌توان به هوا و گازهای هیدروکربنی مانند متان یا پروپان اشاره کرد. مخلوط‌های گازی […]

گریس چندمنظوره یا همه‌منظوره؟!

عنوان “چندمنظوره یا multipurpose” به‌محض درج روی یک محصول، از سوی برخی به‌عنوان تأییدیه‌ای برای کاربرد آن در هر نقطه تلقی می‌شود اما… واژه‌ی “یکپارچه‌سازی (Consolidation)” اصطلاحی بسیار رایج است؛ به‌ویژه زمانی که صحبت از کاهش تعداد روانکارهای مورد استفاده در یک مجموعه صنعتی باشد. این رویکرد بر این فکر استوار است که می‌توان با […]

نگهداشت مبتنی بر وضعیت (Condition Based Maintenance) چیست؟

نگهداشت مبتنی بر وضعیت (CBM) یک استراتژی نگهداری تعمیرات است که بر پایش لحظه‌ای و بلادرنگ وضعیت عملکردی دارایی‌ها تکیه دارد تا مشخص کند چه زمانی اقدام نگهداری تعمیرات مورد نیاز است. برخلاف نگهداشت پیشگیرانه که معمولاً بر اساس تقویم یا دوره‌های زمانی ثابت برنامه‌ریزی می‌شود، در CBM تنها زمانی اقدام انجام می‌شود که شاخص‌های […]

3 قانون در رابطه با اضافه کردن مکمل و افزودنی‌ها به روغن در حال کار

صدها نوع افزودنی شیمیایی و مکمل‌های بهبوددهنده روانکار در بازار موجود است. در برخی کاربردها یا صنایع خاص، این افزودنی‌ها ممکن است نقشی در بهبود فرآیند روانکاری ایفا کنند. با این حال، برخی تولیدکنندگان مکمل‌های روانکاری، ادعاهایی درباره محصولات خود مطرح می‌کنند که اغراق‌آمیز، اثبات‌نشده یا فاقد شفافیت درباره عوارض جانبی منفی احتمالی هستند. بنابراین، […]

چه زمانی از روغن معدنی/سینتتیک استفاده کنیم؟

در چند دهه گذشته، بحث اصلی از «روغن معدنی در برابر روغن نهنگ» به «روغن معدنی در برابر روغن سینتتیک» تغییر یافته است. هرچند فرآیندهای مرسوم تولید روغن معدنی تقریباً ثابت مانده‌اند، اما پیشرفت‌های فناوری امکان جداسازی بهتر برش‌های نفتی و بهبود کیفیت را فراهم کرده است. تا دهه ۱۸۵۰، نفت بیشتر به‌عنوان یک مزاحم […]

گریس کلسیم سولفونات

کلسیم سولفونات (Calcium Sulfonate) کلسیم سولفونات ماده‌ای جدید در دنیای گریس‌ها نیست؛ این نوع تغلیظ‌کننده (Thickener) نزدیک به ۵۰ سال است که استفاده می‌شود. این گریس دارای خواص ذاتی فشار پذیر (EP) است که آن را از سایر گریس‌ها متمایز می‌کند. این ویژگی‌ها همراه با امکان فرمول‌سازی برای کاربردهای H-1 (مصارف غذایی)، آن را به […]

نحوه انتخاب و پایش روغن توربین

تأمین‌کنندگان روغن توربین معمولاً بازه‌ای گسترده—مثلاً ۵ تا ۱۵ سال—برای کاربردهای توربین گازی ارائه می‌کنند. هر تلاشی برای ارائه یک برآورد دقیق‌تر نیازمند بررسی تعداد زیادی متغیر است که در نهایت محاسبه را تا حد زیادی بی‌اثر می‌کند. عواملی مانند آب، حرارت، آلودگی، ساعات کارکرد و شیوه‌های نگهداری تأثیر چشمگیری بر طول عمر روغن توربین […]

تأثیر رنگ در گریس‌های روانکار

انواع مختلفی از گریس‌های رنگی در بازار یافت می‌شود: سفید، سیاه، آبی، قرمز، سبز، بنفش، شفاف، زرد/طلایی و… . دیدگاه‌ها و تصورات متفاوتی نیز درباره این رنگ‌ها وجود دارد. تاریخچه گریس‌های روانکار تاریخچه استفاده از گریس‌های روانکار به دوران مصر باستان یا حتی قبل‌تر بازمی‌گردد. تا پیش از کشف نفت خام در قرن نوزدهم، پیشرفت […]

نگهداشت پیش‌اقدامانه در مقابل نگهداشت پیش‌بینانه

عملکرد بهینه ماشین‌آلات صنعتی بر دو استراتژی کلیدی نگهداشت تکیه دارد: نگهداشت پیش‌اقدامانه و نگهداشت پیش‌بینانه. این دو رویکرد اگرچه هر دو زیرمجموعه نگهداشت مبتنی بر وضعیت هستند، اما روش‌ها، رویکردها و اثرگذاری آن‌ها متفاوت و در عین حال مکمل یکدیگر است. هدف این مقاله، تشریح روشن این مفاهیم و تبیین نحوه عملکرد هر یک، […]

چگونه شش سیگما را پیاده سازی کنیم؟

شش سیگما با استفاده از یکی از دو روش DMAIC یا DMADV اجرا می‌شود.روش DMAIC (define, measure, analyze, improve and control – تعریف، اندازه‌گیری، تحلیل، بهبود و کنترل) زمانی به‌کار می‌رود که یک سازمان قصد بهبود فرآیندهای موجود را داشته باشد.روش DMADV (define, measure, analyze, design and verify – تعریف، اندازه‌گیری، تحلیل، طراحی و تأیید) […]

افزودنی‌های فشار پذیر (EP Additives)

افزودنی‌های فشار پذیر، ترکیباتی هستند که به روانکارها اضافه می‌شوند تا از تماس مستقیم فلز با فلز در شرایطی که بار وارد بر سطوح بسیار بالا است جلوگیری کنند. این افزودنی‌ها از طریق واکنش‌های شیمیایی با سطح فلز، لایه‌های محافظ تشکیل می‌دهند که از خراشیدگی، جوش سرد و سایش پیشگیری می‌کند. وجود افزودنی‌های EP باعث […]

نگهداشت مبتنی بر قابلیت اطمینان (RCM) چیست؟

نگهداشت مبتنی بر قابلیت اطمینان (Reliability-Centered Maintenance – RCM) که نخستین‌بار در صنعت هوانوردی مطرح شد، فرآیندی است برای شناسایی مشکلات بالقوه دارایی‌ها و تعیین اقداماتی که باید انجام شوند تا این دارایی‌ها بتوانند با حداکثر توان عملیاتی به کار خود ادامه دهند. به بیان دیگر، RCM روشی برای تحلیل خرابی‌ها با هدف تعیین روش‌های […]

عدد اسیدی (TAN) و عدد بازی (TBN) در روغن موتور

تحلیل روانکار نقشی اساسی در نگهداری پیش‌بینانه و پیشگیرانه موتورهای دیزلی ایفا می‌کند. در میان آزمایش‌های موجود، “عدد اسیدی” (AN) و “عدد بازی” (BN) از مهم‌ترین شاخص‌ها هستند؛ دو پارامتر مکمل که بینشی دقیق از سلامت روغن، عملکرد افزودنی‌ها و احتمال بروز شرایط مخرب در داخل موتور فراهم می‌کنند. درک مفاهیم پایه عدد اسیدی و […]

فیلتر روغن تا چه حد می‌تواند ریز باشد؟

همانند بسیاری از موضوعات در زمینه روانکاری، گاهی «زیاد بودن» به همان اندازه «کم بودن» مضر است.این موضوع در مورد فیلتراسیون نیز کاملاً صدق می‌کند. ابتدا بیایید چند باور نادرست در مورد فیلتراسیون بسیار ریز و مشکلات ظاهری آن را برطرف کنیم. «گزارش آنالیز روغن من بعد از نصب فیلترهای ریزتر، افت زیادی در مقادیر […]

چگونه گریس باعث خرابی یاتاقان (بیرینگ) می‌شود؟

زندگی درون یک یاتاقان غلتشی چگونه است؟ تصور کنید شما یک لایه‌ای از گریس هستید که به‌تازگی توسط یک تفنگ گریس‌کاری به اعماق تاریک حفره یاتاقان رانده شده‌اید. اکنون وارد یک منطقه نبرد شده‌اید. مأموریت شما چیست؟ شاید در یک مأموریت قرار گرفته‌اید. یاتاقان مدت‌هاست برای دریافت نیروهای کمکی فریاد می‌زند و شما همان نیروی […]

نقش OEE در نگهداری و تعمیرات

شش اتلاف اصلی در اثربخشی کلی تجهیزات (OEE) چیست؟ یکی از مهم‌ترین اهداف اجرای یک برنامه OEE، کاهش یا حذف رایج‌ترین عوامل اتلاف بهره‌وری تجهیزات یا ماشین‌آلات است که با عنوان شش اتلاف بزرگ (Six Big Losses) شناخته می‌شوند. این شش اتلاف در قالب سه مؤلفه اصلی OEE یعنی دسترس‌پذیری (Availability)، عملکرد (Performance) و کیفیت […]

روانکاری موتورهای الکتریکی

یاتاقان‌های غلتشی مورد استفاده در موتورهای الکتریکی در صورت اجرای نادرست برنامه نگهداری یا راهبرد نامناسب روانکاری، در معرض انواع حالات خرابی قرار دارند. این موارد شامل انتخاب نادرست روانکار، آلودگی، کاهش حجم روانکار و گریس‌کاری بیش‌ازحد هستند. این مقاله چندین راهبرد مؤثر برای به حداقل رساندن احتمال وقوع این حالات خرابی را بررسی می‌کند. […]

روانکاری چرخ‌دنده‌های حلزونی

از میان تمامی چرخ‌دنده‌های مختلف، چرخ‌دنده‌های حلزونی (Worm Gear) از مشکل‌سازترین نوع به شمار می‌روند، زیرا به دلیل طراحی منحصربه‌فرد خود، چالش‌های خاصی در روانکاری ایجاد می‌کنند. برای رفع این چالش‌ها ضروری است که نه‌تنها پیچیدگی‌های چرخ‌دنده‌های حلزونی، بلکه ویژگی‌های مهم در انتخاب روانکار مناسب نیز به‌طور دقیق درک شود. طراحی چرخ‌دنده‌های حلزونی چرخ‌دنده حلزونی […]

روغن‌های چنددرجه‌ای و تک درجه‌ای

مفهوم روغن‌های چنددرجه‌ای و تک درجه‌ای از جمله مفاهیم بسیار مهمی است که بسیاری از کارکنان حوزه‌ی نگهداری و تعمیرات از آن آگاهی ندارند. با این حال، درک عمیق و دقیق این مفاهیم برای اجرای مؤثر برنامه‌های نگهداری و تعمیرات ضروری است. از این‌رو، در اینجا تلاش شده است تا این مفاهیم به شکلی شفاف […]

نگهداری تعمیرات بهره‌ور فراگیر (TPM) چیست؟

نگهداری تعمیرات بهره‌ور فراگیر (Total Productive Maintenance) فرآیندی است که در آن از ماشین‌آلات، تجهیزات، کارکنان و فرآیندهای پشتیبان برای حفظ و بهبود یکپارچگی تولید و کیفیت سیستم‌ها استفاده می‌شود. به بیان ساده، TPM یعنی مشارکت دادن کارکنان در نگهداری تجهیزات تحت مسئولیت خود، همراه با تأکید بر روش‌های نگهداری پیشگیرانه و پیش‌فعال. هدف نگهداری […]

گریس نسوز

گریس نسوز یک روانکار با کارایی بالا است که در صورت استفاده در شرایط عملیاتی مناسب، می‌تواند به کاهش زمان توقف تجهیزات و کاهش دفعات روانکاری کمک کند. این نوع گریس معمولاً دارای مقاومت حرارتی بالا (اغلب تا حدود 500 درجه فارنهایت)، مقاومت مناسب در برابر اکسیداسیون، و خواص چسبندگی و ضدسایش بسیار خوب است. […]

چگونه روانکارها باعث کاهش هزینه می‌شوند؟

در شرایط کنونی که فشار برای کاهش هزینه‌ها در سازمان‌ها و واحدهای صنعتی افزایش یافته است. بخشی از این صرفه‌جویی‌ها می‌تواند در حوزه عملیات و نگهداری تعمیرات به‌دست آید؛ جایی که بسیاری از رویه‌ها برای مدت طولانی تقریباً بدون تغییر باقی مانده‌اند. یکی از این حوزه‌ها در بسیاری از واحدهای تولیدی، مدیریت و نگهداری روغن‌های […]

RPVOT یا RULER؟

در پایش روغن‌های توربین، یکی از پرسش‌های رایج این است که آیا می‌توان آزمون RPVOT را جایگزین RULER کرد یا بالعکس؟ پاسخ کوتاه این است: خیر. هر یک از این دو آزمون، پارامترهای متفاوتی را اندازه‌گیری یا پیش‌بینی می‌کنند؛ بنابراین اگر هدف، شناسایی ویژگی یا کمیتی مشخص باشد، هیچ‌یک نباید جایگزین دیگری شود. در این […]