1- تست شمارش ذرات چیست؟
تست شمارش ذرات (Particle Counting) یک روش تحلیلی برای اندازهگیری و شناسایی ذرات معلق در هوا یا مایعات است که در صنایعی مانند داروسازی، الکترونیک، نفت و گاز، و سیستمهای تهویه مطبوع (HVAC) کاربرد دارد. این آزمایش با استفاده از دستگاههای پیشرفته مانند شمارنده‌های لیزری، تعداد و اندازه ذرات را بر اساس استانداردهای بین‌المللی مانند ISO 14644-1 طبقه‌بندی میکند. هدف اصلی این تست، کنترل کیفیت محیط و اطمینان از عدم آلودگی ذرات است که برای حفظ ایمنی محصولات و فرآیندهای صنعتی حیاتی میباشد.
2- اهمیت تست شمارش ذرات در صنایع مختلف
تست شمارش ذرات (Particle Counting) نقش کلیدی در حفظ کیفیت و ایمنی محصولات در صنایع حساس مانند تولید تجهیزات پزشکی، صنایع نیمههادی و محیطهای استریل دارد. این آزمایش با تشخیص ذرات ریز حتی در مقیاس میکرون و نانومتر، به کنترل آلودگی و جلوگیری از نقص محصول کمک میکند. در صنایع دارویی، این تست برای مطابقت با استانداردهای GMP (تولید خوب دارو) ضروری است، در حالی که در صنایع الکترونیک، از آسیب ذرات به مدارهای ظریف جلوگیری میکند. با استفاده از این روش، شرکتها میتوانند محیطهای کاری تمیز (Cleanroom) را مطابق با استانداردهای جهانی مدیریت کنند.
3- چرا ذرات کوچکتر منجر به مشکلات بزرگ می شوند؟
اگر در فضای نگهداری و تعمیرات بوده‌اید، ممکن است شنیده باشید که به دلیل وجود ذرات باید روغن را تخلیه یا تعویض کنیم. در حالی که بررسی آلاینده ها برای هر برنامه بازرسی ضروری است، مهم است بدانید ذراتی که بیشترین آسیب را به قطعات ماشین وارد میکنند بسیار کوچک هستند که با چشم غیر مسلح دیده نمیشوند.
4- چرا ذرات کوچک اهمیت بیشتری دارند؟
بدون ذره بین یا میکروسکوپ، چشم انسان فقط می تواند ذراتی را تا حدود 40 میکرون ببیند. ذراتی که بیشترین آسیب را به روانکارها وارد می کنند در محدوده 3 تا 10 میکرون می باشند که بسیار کوچکتر از آن چیزی هستند که در یک بررسی معمولی روانکار دیده شوند. این ذرات نگران‌کننده‌تر از ذرات بزرگتر هستند زیرا تقریبا به اندازه ضخامت فیلم روانکاری می باشندکه در این صورت میتوانند در ناحیه تماس دو قطعه تحت فشار قرار بگیرند و باعث آسیب به قطعات دستگاه شوند. برای فهم بهتر اندازه ذرات و تعداد ذرات به شکل زیر توجه نمایید.
- روانکاری هیدرودینامیکی – فیلم روغن معمولا 5-20 میکرون میباشد.
- روانکاری الاستو هیدرودینامیک – لایه روغن میتواند کمتر از 1 میکرون باشد.
تجزیه ذرات:
مشکل دیگر در مورد ذرات کوچک این است که تجزیه آنها سخت تر است. برای درک بهتر این مفهوم، به شکستن یک چوب بزرگ فکر کنید. وقتی چوب بلند است، می توانید آن را روی زانو یا در دستان خود قرار دهید و چوب بزرگتر را به قطعات کوچکتر بشکنید. اگر قبلا این کار را انجام داده اید، میدانید که وقتی چوبی به اندازه دست خود داشته باشید، تقریبا غیرممکن است که بیشتر از این شکسته شود. همین امر در مورد ذرات کوچک نیز صادق است. به جای اینکه در هنگام عبور از ناحیه فشار به اندازه های کوچکتر تجزیه شوند باعث سایش می شوند.
راه های ورود ذرات:
-
جزو ساختمان تجهیز:
هنگامی که دستگاه جدیدی خریداری یا پس از تعمیر به کارخانه بازگردانده می‌شود، بهتر هست فلاشینگ انجام شود تا هر ذره ای که ممکن است هنوز در دستگاه باشد به بیرون تخلیه شود.
-
ورود از محیط به دستگاه:
ذرات می توانند از طریق فرآیند، اتمسفر و احتراق توسط نشت آب بندها، و شیلنگ ها نفوذ کنند. با این حال رایج ترین روش ورود از طریق دریچه های باز یا درگاه های بالای مخزن می باشد که باید بسته شوند تا از ورود ذرات جلوگیری شود. یکی از موارد نادیده گرفته شده برای نفوذ ذرات، تنفس است. ماشین‌ها اغلب دارای یک دریچه یا دوشاخه هواکش هستند تا به دستگاه اجازه تنفس بدهند که در این صورت یک مسیر مستقیم برای ورود آلاینده ها ایجاد می شود.
-
تولید شده در تجهیز:
ذرات ناشی از این نوع نفوذ اغلب توسط فیلترهای روانکار کنترل می شوند که شامل ذرات حاصل از سایش، تشکیل لجن، ته نشین شدن افزودنی ها، دوده و غیره می باشند. با این حال چیزی که باید در اینجا در نظر گرفته شود استفاده از فیلتر مناسب جهت حذف آلودگی ها و ذارت می باشد.
در شکل زیر انواع راه های ورود ذرات به تجهیز و نوع آلودگی ایجاد شده آمده است.
آنالیز روغن رایج ترین روش برای تعیین تعداد ذرات کوچک موجود در دستگاه ها است. این اطلاعات بسیار مفید می باشند زیرا می توانند از تخریب زودرس تجهیزات جلوگیری کنند، همچنین نشان دهنده این هستند که آیا استراتژی فعلی فیلتراسیون به حذف ذرات کمک میکند یا خیر.
جهت کسب اطلاعات بیشتر به منبع این نوشته مراجعه کنید.