صنایعی که از سیستمهای هیدرولیک استفاده میکنند به دلیل احتمال نشتی، مصرف بالایی در زمینه روانکارها دارند. اگرچه رویکرد ایدهآل، شناسایی و رفع این نشتیها است، بسیاری از شرکتها به دلایل مختلف، تصفیه و استفاده مجدد از سیالات هیدرولیک جمعآوری شده را به عنوان یک راهکار عملی و مقرونبهصرفه در نظر میگیرند. این روش، علاوه بر کاهش هزینههای خرید روانکار جدید، به حفظ منابع و کاهش اثرات زیستمحیطی نیز کمک میکند.
مقدمهای بر تصفیه سیالات هیدرولیک
در دنیای امروز با توجه به چالشهای زنجیره تامین و افزایش دغدغههای زیستمحیطی، تصفیه سیالات هیدرولیک تخریب شده اهمیت ویژهای یافته است. اگرچه این موضوع سابقهای طولانی دارد اما با پیشرفت فناوری، روشهای موثرتری برای احیای این سیالات و بازگرداندن آنها به چرخه استفاده ابداع شده است.
با این حال درک یک اصل اساسی ضروری است: روغنهای روانکننده عمر نامحدود ندارند. عوامل مختلفی نظیر اکسیداسیون، حرارت، رطوبت و واکنشهای شیمیایی میتوانند به مرور زمان خواص روغن پایه و افزودنیهای آن را تغییر داده و کیفیت آن را کاهش دهند. این تغییرات ممکن است دائمی بوده و امکان بازگرداندن کامل خواص اولیه روغن را از بین ببرند.
فرآیند و اهمیت آنالیز روغن
تصفیه سیالات هیدرولیک فراتر از یک فیلتراسیون ساده است. برای اطمینان از اینکه سیال احیا شده، عملکرد مطلوب را ارائه میدهد، نه تنها باید ذرات معلق و رطوبت آن حذف شود بلکه خواص بنیادین آن نیز باید به دقت مورد ارزیابی قرار گیرد.
به همین منظور سیالات جمعآوری شده برای تصفیه، نیازمند طیف وسیعی از آزمایشهای تخصصی آنالیز روغن هستند که فراتر از تستهای معمول نمونههای در حال کار میباشند. این آزمایشها به ما کمک میکنند تا از سلامت و تمیزی سیال تصفیه شده اطمینان حاصل کنیم و تضمین نماییم که همچنان قادر به محافظت از سیستم هیدرولیک شما خواهد بود.
برای دستیابی به بهترین نتایج در فرآیند تصفیه، بسیار مهم است که سیالات جمعآوری شده از هرگونه آلودگی ثانویه نظیر روغنهای دیگر، سیالات فرآیند، آب و مواد شوینده محافظت شوند و در مخازن اختصاصی و ایزوله نگهداری گردند.
با توجه به هزینه برخی از آزمایشهای پیشرفته، توصیه میشود که تصفیه سیالات هیدرولیک به صورت دستهای و در حجم کافی انجام شود تا از نظر اقتصادی نیز مقرونبهصرفه باشد. این رویکرد به ما امکان میدهد تا با انجام آنالیزهای جامع، سیالات با کیفیت بالا را بازیابی کرده و ضمن کاهش هزینهها، به حفظ منابع و محیط زیست نیز کمک نماییم.
چالشها و ملاحظات کلیدی در فرآیند تصفیه
تصفیه سیالات هیدرولیک معمولاً با استفاده از فرآیندهای فیزیکی برای حذف آلایندههای ناخواسته، به ویژه ذرات و آب صورت میگیرد. این امر اغلب از طریق ترکیبی از فیلتراسیون مکانیکی و آبگیری تحت خلاء برای کاهش سطح رطوبت به حداقل میزان ممکن انجام میشود. اگرچه در گذشته از سانتریفیوژها نیز استفاده میشد اما کارایی آنها در حذف آلایندهها از فرمولاسیونهای جدیدتر روغن پایه معمولاً کمتر است.
در صورتی که مقادیر کمی لجن یا سایر محصولات جانبی ناشی از تخریب در سیال وجود داشته باشد، میتوان از فیلترهای عمقی سلولزی یا رزینهای تبادل یونی برای حذف آنها استفاده کرد. با این حال این روش تنها در صورتی موثر است که سیال پتانسیل بالایی برای تشکیل وارنیش نشان ندهد و همچنان حاوی مقادیر مناسبی از افزودنیهای آنتیاکسیدان باشد که میزان آن از طریق آزمایش ولتامتری روبشی خطی (LSV) قابل اندازهگیری است.
پس از انجام فرآیند پاکسازی و آزمایشهای کنترل کیفیت، سیال تصفیه شده باید قبل از استفاده مجدد، در همان مخزن نگهداری اولیه یا یک مخزن جداگانه قرنطینه شود. نتایج آزمایشهای تضمین کیفیت باید به عنوان مبنایی برای ارزیابی وضعیت سیال در طول زمان و مقایسه با نمونههای در حال کار نگهداری شوند.
یکی از سوالات رایج در مورد تصفیه سیالات تخریب شده، امکان افزودن مجدد مواد افزودنی به روغن است. این سوال منطقی است زیرا معمولاً افزودنیها زودتر از روغن پایه دچار تخریب میشوند. با این حال افزودن مواد افزودنی متفرقه و غیر اصلی نباید به سادگی انجام شود و عموماً توصیه نمیگردد. تولیدکنندگان اصلی افزودنیها و فرمولاتورهای روغن، زمان، هزینه و منابع قابل توجهی را صرف اطمینان از عملکرد متعادل و صحیح ترکیبات شیمیایی مختلف در روانکارها میکنند و هرگونه تغییر کنترل نشده میتواند نتایج نامطلوب و حتی مخربی به همراه داشته باشد.
در صورت تایید سازنده اصلی روغن و تیمهای تخصصی آن، افزودن مجدد مواد افزودنی به روغن تصفیه شده ممکن است اما همواره باید ریسکهای احتمالی در مقابل مزایای آن سنجیده شود.
نادیده گرفتن آزمایشهای جامع و دقیق میتواند عواقب ناگواری به همراه داشته باشد. روغن پایهای که فاقد افزودنیهای ضروری و سالم باشد پس از بازگشت به سیستم به سرعت دچار تخریب شده و منجر به تشکیل لجن، وارنیش و سایر رسوباتی میشود که زدودن آنها از اجزای حیاتی سیستم هیدرولیک مانند پمپها، شیرها و عملگرها بسیار دشوار خواهد بود.
همچنین عدم تشخیص صحیح آلودگیهای شیمیایی با سایر سیالات یا روانکارها میتواند مشکلاتی نظیر هواگیری، کف کردن و از دست رفتن خاصیت جداسازی آب از روغن را به دنبال داشته باشد که همگی میتوانند به پمپهای هیدرولیک آسیب جدی وارد کنند. تغییر در مدول بالک روغن پایه نیز میتواند بر عملکرد کلی سیستم و راندمان حجمی پمپهای هیدرولیک تاثیر منفی بگذارد. از آنجایی که اکثر پمپهای هیدرولیک به افزودنیهای ضد سایش نیاز دارند، اطمینان از وجود مقدار کافی از این افزودنیها در روغن تصفیه شده از طریق آزمایشهای کنترل کیفیت، امری حیاتی است.
نتیجه گیری
در نهایت، اگرچه تصفیه سیالات هیدرولیک میتواند راهکاری جذاب به نظر برسد اما همواره باید با احتیاط فراوان و با اطمینان از انطباق یا فراتر رفتن کیفیت سیال تصفیه شده از حداقل استانداردهای عملکرد تامینکنندگان روغن و سازندگان تجهیزات (OEM) انجام شود. در صورت هرگونه تردید، بازیافت روغن یا مهمتر از آن، رفع نشتیهای سیستم هیدرولیک، میتواند گزینههای ایمنتر و مطمئنتری باشد.
اطلاعات این مقاله برگرفته از این منبع می باشد.